Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Hải Dương
Một số giải pháp nhằm tăng cường công tác quản lý nhà nước về khai thác tài nguyên khoáng sản trên địa bàn tỉnh Hải Dương
Hiện nay, tình trạng khai thác cát, sỏi lòng sông trái phép trên địa bàn tỉnh ta đang diễn ra khá phức tạp. UBND tỉnh đã có nhiều văn bản chỉ đạo và đã tổ chức nhiều cuộc họp, đi kiểm tra tận cơ sở để nắm tình hình và chỉ đạo, ...
Hiện nay, tình trạng khai thác cát, sỏi lòng sông trái phép trên địa bàn tỉnh ta đang diễn ra khá phức tạp. UBND tỉnh đã có nhiều văn bản chỉ đạo và đã tổ chức nhiều cuộc họp, đi kiểm tra tận cơ sở để nắm tình hình và chỉ đạo, đồng thời cùng với chính quyền địa phương và các ngành bàn giải pháp chấn chỉnh, các huyện và tỉnh đã thành lập các đoàn kiểm tra để xử lý các vi phạm này. Đến nay ở một số địa phương đã có chuyển biến tích cực từng bước lập lại trật tự trong khai thác cát, sỏi lòng sông.
Thực trạng khai thác khoáng sản ở tỉnh ta
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 179 bến bãi thì có tới 112 bến bãi chưa được cấp phép, 38 bến hết hạn hoạt động; sở đã kiểm tra, kiến nghị xử phạt các bến bãi hoạt động trái phép 310 triệu đồng.Hoạt động khai thác, vận chuyển, lập bến bãi tập kết cát, sỏi lòng sông trái phép trên địa bàn tỉnh vẫn diễn ra và ngày càng phức tạp, nhất là tại khu vực giáp ranh giữa huyện và các tỉnh. Các phương tiện khai thác cát, sỏi lòng sông không có đăng ký, đăng kiểm; việc hình thành các bến bãi tập kết cát trái phép không phù hợp với quy hoạch; cho thuê đất, sử dụng đất không đúng mục đích vi phạm pháp luật đất đai nhưng đến nay vẫn chưa được xử lý dứt điểm.
Nam Sách rất quan tâm phòng chống khai thác cát trái phép, từ đầu năm 2017 tới nay đã bắt giữ gần 100 tầu khai thác cát, xử phạt hơn1,1 tỷ đồng, nhưng tình hình khai thác cát trái phép diễn ra hết sức phức tạp. Sự phối hợp của Cảnh sát giao thông thủy với chính quyền huyện và xã thiếu chặt chẽ, thậm chí thường xuyên xảy ra tình trạng nhiều tầu hút cát ngang nhiên tổ chức hút cát ngay Trạm Ba Kèo của lực lượng cảnh sát giao thông đường thủy. Theo báo cáo của Ban phòng chống khai thác cát trái phép huyện Thanh Hà, từ đầu năm đến nay, toàn huyện đã xử phạt 47 tàu khai thác cát trái phép với tổng số tiền 637 triệu đồng, gần bằng cả năm 2017. Tuy nhiên, tình trạng khai thác cát trái phép vẫn diễn ra thường xuyên trên sông Thái Bình. Ở TX Chí Linh có nhiều dự án tận thu khoáng sản, tập trung nhiều ở phường Cộng Hòa và phường Phả Lại. Trong quá trình tận thu hầu hết các doanh nghiệp chấp hành không đúng quy định, thậm chí khai thác lớn hơn diện tích được cấp với độ sâu vượt quy định rất nhiều.
Tình trạng trên đã làm thất thoát lớn về tài nguyên, gây ô nhiễm môi trường, gây nguy cơ sạt lở bờ sông, ảnh hưởng đến giao thông đường thủy nội địa và gây nhiều bức xúc trong nhân dân.
Nguyên nhân chủ yếu của thực trạng trên trước hết là do xuất phát từ nhu cầu sử dụng cát, sỏi lòng sông trong những năm gần đây tăng cao.
Bên cạnh đó, các địa phương, nhất là UBND cấp xã buông lỏng công tác quản lý, cho phép sử dụng bến bãi tập kết cát, sỏi không đúng quy hoạch, không đúng thẩm quyền, sai mục đích sử dụng đất, để người dân tự ý lấn chiếm, sử dụng đất không đúng mục đích để làm bến bãi.
Việc phối hợp các lực lượng trên địa bàn để giải tỏa, ngăn chặn hoạt động khoáng sản trái phép còn thiếu thường xuyên và chưa có phương án xử lý triệt để.
Để chấm dứt tình trạng khai thác cát, sỏi lòng sông, trong điều kiện như hiện nay cần tiếp tục có các giải pháp đồng bộ và sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, các cấp chính quyền địa phương nhất là vai trò trách nhiệm của UBND các huyện, các xã và sự ủng hộ, giúp đỡ của nhân dân trên các địa bàn này.
Lộ trình và giải pháp
Trước hết các ngành, địa phương cần tiếp tục triển khai thực hiện nghiêm túc, kịp thời các chỉ thị, các thông báo kết luận và văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh; tăng cường tuyên truyền để người dân trong khu vực có cát, sỏi lòng sông và khu vực hạ nguồn nhận thức được mức độ nguy hiểm, nguyên nhân gây sạt lở bờ sông khi khai thác cát, sỏi lòng sông không đúng quy hoạch nhằm tạo cho người dân có ý thức không khai thác cát, sỏi trái phép và tự đấu tranh, ngăn chặn; đồng thời vận động nhân dân và các tổ chức kiên quyết không tiêu thụ cát, sỏi lòng sông do khai thác trái phép hoặc không rõ nguồn gốc.
UBND các huyện cần tập trung xử lý dứt điểm vi phạm, kiên quyết thu hồi, đình chỉ, giải toả ngay những bến bãi không phù hợp quy hoạch, lấn chiếm đất, sử dụng đất sai mục đích; rà soát, lập quy hoạch các bến bãi tập kết để thực hiện cho thuê đất theo đúng quy định của pháp luật đất đai; đồng thời, UBND tỉnh và UBND các huyện cần bố trí trong dự toán ngân sách nhà nước hàng năm nguồn kinh phí bảo đảm cho công tác bảo vệ khoáng sản chưa khai thác để thực hiện tốt công tác kiểm tra, xử lý tình trạng khai thác, vận chuyển cát, sỏi lòng sông trái phép.
UBND các cấp huyện, xã tăng cường công tác quản lý nhà nước về khai thác cát, sỏi lòng sông và xử lý tình trạng khai thác cát, sỏi lòng sông trái phép; tăng cường công tác tuần tra, kiểm tra, truy quét, xử lý tình trạng khai thác, tập kết cát, sỏi trái phép, trong đó chú trọng tăng cường huy động lực lượng, phương tiện tại chỗ nhằm thực hiện tốt hơn công tác truy quét phương tiện khai thác trái phép. Cùng với đó, hướng dẫn các hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu khai thác cát, sỏi lòng sông kết hợp, góp vốn thành lập các HTX có người đại diện để thuận lợi thực hiện các thủ tục cấp phép khai thác cát, sỏi lòng sông; thực hiện thủ tục đăng ký, đăng kiểm phương tiện, cấp bằng, chứng chỉ chuyên môn cho người điều khiển phương tiện.
Đối với địa bàn giáp ranh giữa các huyện, UBND các huyện cần chủ động xây dựng kế hoạch phối hợp kiểm tra thường xuyên, xác định cụ thể tàu thuyền từng địa bàn để có những biện pháp xử lý phù hợp, có giải pháp không để tình trạng tàu thuyền đăng ký trên địa bàn này sang khai thác cát, sỏi lòng sông trái phép ở địa bàn khác.
Về phía Sở Tài nguyên và Môi trường, sẽ phối hợp với các sở, ban, ngành, địa phương liên quan rà soát, bổ sung quy hoạch các điểm mỏ có cát, sỏi lòng sông nhằm đáp ứng nhu cầu về vật liệu xây dựng. Thực hiện công bố quy hoạch cát, sỏi lòng sông; tiếp tục phối hợp với chính quyền địa phương tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra để xử lý các cơ sở khai thác cát, sỏi trái phép các bến bãi tập kết không đúng quy hoạch, cho thuê đất trái thẩm quyền, sử dụng đất không đúng mục đích; các cơ sở khai thác không đúng quy trình gây ô nhiễm môi trường hoặc các cơ sở được cấp phép khai thác nhưng có hành vi hợp thức hoá cho việc khai thác trái phép để vận chuyển tiêu thụ. Hướng dẫn làm các thủ tục cấp phép khai thác với quy trình nhanh chóng thuận lợi, tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân có nhu cầu khai thác, kinh doanh cát, sỏi được cấp giấy phép khai thác khoáng sản theo đúng quy định.
Thực trạng khai thác khoáng sản ở tỉnh ta
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 179 bến bãi thì có tới 112 bến bãi chưa được cấp phép, 38 bến hết hạn hoạt động; sở đã kiểm tra, kiến nghị xử phạt các bến bãi hoạt động trái phép 310 triệu đồng.Hoạt động khai thác, vận chuyển, lập bến bãi tập kết cát, sỏi lòng sông trái phép trên địa bàn tỉnh vẫn diễn ra và ngày càng phức tạp, nhất là tại khu vực giáp ranh giữa huyện và các tỉnh. Các phương tiện khai thác cát, sỏi lòng sông không có đăng ký, đăng kiểm; việc hình thành các bến bãi tập kết cát trái phép không phù hợp với quy hoạch; cho thuê đất, sử dụng đất không đúng mục đích vi phạm pháp luật đất đai nhưng đến nay vẫn chưa được xử lý dứt điểm.
Nam Sách rất quan tâm phòng chống khai thác cát trái phép, từ đầu năm 2017 tới nay đã bắt giữ gần 100 tầu khai thác cát, xử phạt hơn1,1 tỷ đồng, nhưng tình hình khai thác cát trái phép diễn ra hết sức phức tạp. Sự phối hợp của Cảnh sát giao thông thủy với chính quyền huyện và xã thiếu chặt chẽ, thậm chí thường xuyên xảy ra tình trạng nhiều tầu hút cát ngang nhiên tổ chức hút cát ngay Trạm Ba Kèo của lực lượng cảnh sát giao thông đường thủy. Theo báo cáo của Ban phòng chống khai thác cát trái phép huyện Thanh Hà, từ đầu năm đến nay, toàn huyện đã xử phạt 47 tàu khai thác cát trái phép với tổng số tiền 637 triệu đồng, gần bằng cả năm 2017. Tuy nhiên, tình trạng khai thác cát trái phép vẫn diễn ra thường xuyên trên sông Thái Bình. Ở TX Chí Linh có nhiều dự án tận thu khoáng sản, tập trung nhiều ở phường Cộng Hòa và phường Phả Lại. Trong quá trình tận thu hầu hết các doanh nghiệp chấp hành không đúng quy định, thậm chí khai thác lớn hơn diện tích được cấp với độ sâu vượt quy định rất nhiều.
Bãi sông Kinh Thầy (Nam Sách) sạt lở vì cát tặc.
Tình trạng trên đã làm thất thoát lớn về tài nguyên, gây ô nhiễm môi trường, gây nguy cơ sạt lở bờ sông, ảnh hưởng đến giao thông đường thủy nội địa và gây nhiều bức xúc trong nhân dân.
Nguyên nhân chủ yếu của thực trạng trên trước hết là do xuất phát từ nhu cầu sử dụng cát, sỏi lòng sông trong những năm gần đây tăng cao.
Bên cạnh đó, các địa phương, nhất là UBND cấp xã buông lỏng công tác quản lý, cho phép sử dụng bến bãi tập kết cát, sỏi không đúng quy hoạch, không đúng thẩm quyền, sai mục đích sử dụng đất, để người dân tự ý lấn chiếm, sử dụng đất không đúng mục đích để làm bến bãi.
Việc phối hợp các lực lượng trên địa bàn để giải tỏa, ngăn chặn hoạt động khoáng sản trái phép còn thiếu thường xuyên và chưa có phương án xử lý triệt để.
Để chấm dứt tình trạng khai thác cát, sỏi lòng sông, trong điều kiện như hiện nay cần tiếp tục có các giải pháp đồng bộ và sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, các cấp chính quyền địa phương nhất là vai trò trách nhiệm của UBND các huyện, các xã và sự ủng hộ, giúp đỡ của nhân dân trên các địa bàn này.
Lộ trình và giải pháp
Trước hết các ngành, địa phương cần tiếp tục triển khai thực hiện nghiêm túc, kịp thời các chỉ thị, các thông báo kết luận và văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh; tăng cường tuyên truyền để người dân trong khu vực có cát, sỏi lòng sông và khu vực hạ nguồn nhận thức được mức độ nguy hiểm, nguyên nhân gây sạt lở bờ sông khi khai thác cát, sỏi lòng sông không đúng quy hoạch nhằm tạo cho người dân có ý thức không khai thác cát, sỏi trái phép và tự đấu tranh, ngăn chặn; đồng thời vận động nhân dân và các tổ chức kiên quyết không tiêu thụ cát, sỏi lòng sông do khai thác trái phép hoặc không rõ nguồn gốc.
UBND các huyện cần tập trung xử lý dứt điểm vi phạm, kiên quyết thu hồi, đình chỉ, giải toả ngay những bến bãi không phù hợp quy hoạch, lấn chiếm đất, sử dụng đất sai mục đích; rà soát, lập quy hoạch các bến bãi tập kết để thực hiện cho thuê đất theo đúng quy định của pháp luật đất đai; đồng thời, UBND tỉnh và UBND các huyện cần bố trí trong dự toán ngân sách nhà nước hàng năm nguồn kinh phí bảo đảm cho công tác bảo vệ khoáng sản chưa khai thác để thực hiện tốt công tác kiểm tra, xử lý tình trạng khai thác, vận chuyển cát, sỏi lòng sông trái phép.
UBND các cấp huyện, xã tăng cường công tác quản lý nhà nước về khai thác cát, sỏi lòng sông và xử lý tình trạng khai thác cát, sỏi lòng sông trái phép; tăng cường công tác tuần tra, kiểm tra, truy quét, xử lý tình trạng khai thác, tập kết cát, sỏi trái phép, trong đó chú trọng tăng cường huy động lực lượng, phương tiện tại chỗ nhằm thực hiện tốt hơn công tác truy quét phương tiện khai thác trái phép. Cùng với đó, hướng dẫn các hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu khai thác cát, sỏi lòng sông kết hợp, góp vốn thành lập các HTX có người đại diện để thuận lợi thực hiện các thủ tục cấp phép khai thác cát, sỏi lòng sông; thực hiện thủ tục đăng ký, đăng kiểm phương tiện, cấp bằng, chứng chỉ chuyên môn cho người điều khiển phương tiện.
Đối với địa bàn giáp ranh giữa các huyện, UBND các huyện cần chủ động xây dựng kế hoạch phối hợp kiểm tra thường xuyên, xác định cụ thể tàu thuyền từng địa bàn để có những biện pháp xử lý phù hợp, có giải pháp không để tình trạng tàu thuyền đăng ký trên địa bàn này sang khai thác cát, sỏi lòng sông trái phép ở địa bàn khác.
Về phía Sở Tài nguyên và Môi trường, sẽ phối hợp với các sở, ban, ngành, địa phương liên quan rà soát, bổ sung quy hoạch các điểm mỏ có cát, sỏi lòng sông nhằm đáp ứng nhu cầu về vật liệu xây dựng. Thực hiện công bố quy hoạch cát, sỏi lòng sông; tiếp tục phối hợp với chính quyền địa phương tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra để xử lý các cơ sở khai thác cát, sỏi trái phép các bến bãi tập kết không đúng quy hoạch, cho thuê đất trái thẩm quyền, sử dụng đất không đúng mục đích; các cơ sở khai thác không đúng quy trình gây ô nhiễm môi trường hoặc các cơ sở được cấp phép khai thác nhưng có hành vi hợp thức hoá cho việc khai thác trái phép để vận chuyển tiêu thụ. Hướng dẫn làm các thủ tục cấp phép khai thác với quy trình nhanh chóng thuận lợi, tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân có nhu cầu khai thác, kinh doanh cát, sỏi được cấp giấy phép khai thác khoáng sản theo đúng quy định.
Đoàn Quang Định
Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh Hải Dương
Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh Hải Dương
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập thành viên để có thể bình luận bài viết này
Danh mục
Thống kê truy cập
- Đang truy cập73
- Hôm nay6,017
- Tháng hiện tại102,010
- Tổng lượt truy cập2,049,024