Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Hải Dương
Giải pháp đẩy mạnh và nâng cao chất lượng công tác tư vấn pháp luật và trợ giúp pháp lý ở cơ sở
Chủ nhật - 21/07/2024 14:59210
Công tác tư vấn pháp luật và trợ giúp pháp lý, tư vấn giải quyết khiếu nại và hòa giải ở cơ sở được xác định là hoạt động cơ bản, thường xuyên đúng với chức năng nhiệm vụ của Hội Luật gia và phù hợp với chủ trương xã hội hóa của Đảng và Nhà nước.
Từ nhận thức đó, các cấp hội từ tỉnh đến xã, phường, thị trấn luôn quan tâm, đẩy mạnh nhiều hoạt động thiết thực, có ý nghĩa, hiệu quả, chất lượng cho người dân nhất là người nghèo, người dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, người thuộc đối tượng chính sách và những người yếu thế trong xã hội; giúp họ tiếp cận và nâng cao hiểu biết về pháp luật, chủ động bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp của bản thân. Đồng thời, giúp chính quyền tháo gỡ một số khó khăn trong công tác quản lý ở cơ sở, góp phần giảm bớt khiếu kiện, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân, giữ gìn an ninh trật tự, an toàn xã hội.
Tư vấn miễn phí tại Văn phòng Luật sư Á Đông.
Hoạt động tư vấn pháp luật của Hội Luật gia tỉnh Hải Dương đã có nhiều bước phát triển mạnh mẽ cả về tổ chức cán bộ và loại hình tư vấn. Toàn tỉnh có 03 Trung tâm tư vấn pháp luật thuộc Hội Luật gia tỉnh Hải Dương, 01 Trung tâm thuộc Liên đoàn lao động tỉnh; 01 Trung tâm trợ giúp pháp lý thuộc Sở Tư pháp, 01 Trung tâm tư vấn hôn nhân thuộc Hội Phụ nữ tỉnh; 12 chi nhánh tư vấn pháp luật của hội luật gia các huyện, thành phố, thị xã và 223 điểm tư vấn pháp luật ở cấp xã với 25 tư vấn viên và 467 cộng tác viên. Các tổ chức Hội từ tỉnh đến cơ sở thực hiện nhiệm vụ tư vấn pháp luật theo quy định của Điều lệ Hội, tư vấn cho cấp ủy, chính quyền và nhân dân địa phương trong những vấn đề có liên quan đến pháp luật. Về loại hình, tư vấn pháp luật có thu thù lao cho tất các các đối tượng, tổ chức, công dân người Việt Nam, người nước ngoài cư trú tại Việt Nam; tư vấn miễn phí cho gia đình chính sách, người nghèo và trẻ em; tư vấn qua điện thoại cho tất cả các đối tượng. Về hình thức, hướng dẫn, giải đáp pháp luật, tư vấn, soạn thảo đơn, di chúc và các giấy tờ khác; soạn thảo hợp đồng kinh tế, hợp đồng dân sự, cung cấp các văn bản pháp luật, thông tin pháp luật. Kết quả, mỗi năm Hội Luật gia tỉnh tư vấn từ 5.000 - 7.000 vụ việc, tư vấn qua điện thoại trên 3.000 vụ việc về tất cả các lĩnh vực như dân sự, hình sự, kinh tế, hành chính, lao động, hôn nhân gia đình, trong đó tư vấn miễn phí cho hàng nghìn đối tượng. Công tác tư vấn, giải quyết khiếu kiện đã đạt được nhiều kết quả tích cực, các cấp hội chủ động phối hợp với các ngành liên quan lựa chọn các vụ việc có tính chất phức tạp, kéo dài, khiếu kiện đông người để đề xuất và có ý kiến với cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong quá trình xem xét, khiếu kiện. Công tác hòa giải ở cơ sở đã được các hội viên tích cực tham gia vào các tổ hòa giải ở các thôn, xóm tổ dân phố. Nhiều cấp hội đã chú trọng gắn công tác trợ giúp pháp lý với công tác hòa giải, tham gia hòa giải hàng nghìn tranh chấp hòa giải nhỏ về dân sự như đất đai, nhà cửa, hôn nhân gia đình, đấu tranh ngăn chặn kịp thời những hành vi liên quan đến nghiện hút, mại dâm, trộm cắp, cướp giật,… Trong 5 năm qua, các cấp hội đã hòa giải thành công trên 9.000 vụ việc, đạt trên 95% mục tiêu đề ra. Những đơn vị làm tốt công tác này là Hội Luật gia các huyện, thị xã, thành phố: Thanh Miện, Nam Sách, Kinh Môn, Chí Linh, Tứ Kỳ Kim Thành, Bình Giang và các chi hội luật gia: Sở Tư pháp, Công an tỉnh, Tòa án tỉnh, Viện kiểm sát tỉnh, Thanh tra tỉnh, Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh, Cục thuế tỉnh, Đoàn Thanh niên tỉnh. Hội Luật gia huyện Thanh Miện coi công tác tư vấn pháp luật là nhiệm vụ hàng đầu phải được xây dựng kế hoạch hoạt động có hiệu quả, cần tăng cường lãnh đạo của Đảng, chỉ đạo của chính quyền hướng dẫn của Hội Luật gia tỉnh. Trong thời gian qua, Hội Luật gia huyện Thanh Miện đã đột phá trong công tác phối hợp chặt chẽ với Đài Phát thanh huyện để trả lời trên sóng phát thanh các câu hỏi, các luật, Bộ luật của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, trọng tâm là tư vấn ở lĩnh vực đất đai là nơi sản sinh ra các mâu thuẫn trong nhân dân. Cụ thể, Hội Luật gia huyện đã tư vấn trên sóng phát thanh 762 lần, tọa đàm 68 buổi. Ngoài ra, tư vấn trực tiếp tại văn phòng huyện Hội cho 7.219 lượt người, tư vấn bằng 1.180 văn bản, tư vấn qua điện thoại 10.000 cuộc. Đặc biệt, Chủ tịch UBND huyện giao cho Hội Luật gia huyện đặc trách việc tư vấn, hòa giải cho 03 công dân có nhà đất phải giải tỏa do làm đường quốc lộ mới nhưng không chịu di dời. Dù đã được các đoàn thể khác động viên, tư vấn nhưng 03 hộ dân không đồng ý, Hội Luật gia huyện nhận tư vấn, sau hai ngày cả 03 trường hợp đã đồng ý nhận tiền hỡ trợ và di dời chỗ ở. Nhiệm vụ quan trọng nữa mà Hội Luật gia huyện được chính quyền địa phương tin tưởng giao phó, đó là tham gia công tác gọi công dân nhập ngũ thông qua tư vấn cho người dân, phổ biến Luật Nghĩa vụ quân sự. Hoạt động tư vấn pháp luật, hòa giải ở cơ sở có khả năng lan tỏa kiến thức pháp luật đến các tổ chức, cá nhân trong đời sống xã hội. Đối tượng mà hoạt động này hướng tới rất nhiều, pháp luật không quy định hạn chế về những trường hợp không có quyền được tư vấn pháp luật. Không chỉ khách hàng có nhu cầu muốn được tư vấn, mà những đối tượng được ưu tiên theo quy định của pháp luật (những đối tượng mà Trung tâm trợ giúp pháp lý tư vấn) đều có quyền được tư vấn về những vấn đề mình đang gặp phải . Hoạt động tư vấn được diễn ra với rất nhiều hình thức khác nhau. Có thể tư vấn qua trực tiếp tại các Trung tâm Tư vấn pháp luật, các tổ chức hành nghề luật sư, Trung tâm Trợ giúp pháp lý. Ngoài ra, người dân có thể được tư vấn trên các trang web của các tổ chức này đăng tải công khai trên mạng internet, được tư vấn thông qua hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật.Chính vì hình thức tư vấn đa dạng, qua đó mà có nhiều giải đáp pháp luật cho cá nhân, tổ chức giúp cho đối tượng được tư vấn hiểu về quyền và lợi ích hợp pháp của mình trong các quan hệ pháp luật trên cơ sở quy định của pháp luật. Dịch vụ tư vấn pháp luật còn hướng dẫn cho các đối tượng ứng xử đúng pháp luật trong từng hoàn cảnh cụ thể để thực hiện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình. Có thể nhận thấy rằng, khi mà chưa được tư vấn cụ thể và kỹ lưỡng những vấn đề mình đang gặp phải thì nhận thức và cách cư xử của họ cũng sẽ bị lệch lạc, có thể sẽ không đúng với quy định của pháp luật, sau khi được tư vấn thì họ sẽ cư xử sao cho phù hợp, đúng với luật định.Đây là hoạt động mang lại kết quả trực tiếp, dễ nhận thấy và đánh giá sau một quá trình tư vấn.Điều quan trọng nhất là giúp đối tượng được tư vấn pháp luật hiểu rõ hoàn cảnh, vị thế của mình, từ đó lựa chọn cách xử sự phù hợp với pháp luật và đạo đức xã hội. Tư vấn pháp luật giúp nâng cao sự hiểu biết pháp luật của người được tư vấn.Thông qua quá trình thực hiện các công việc cụ thể của hoạt động tư vấn pháp luật (cung cấp thông tin, giải đáp pháp luật cho cá nhân, tổ chức …) thì tư vấn pháp luật còn giúp nâng cao sự hiểu biết về pháp luật của người được tư vấn.Thông qua vụ việc mà họ yêu cầu tư vấn, sẽ giúp họ có cái nhìn cụ thể và rõ hơn về vấn đề mình đang vướng mắc,để từ đó cho họ nâng cao hiểu biết pháp luật để có nhận thức, thái độ và hành vi ứng xử đúng, hình thành và phát huy ý thức tôn trọng và thi hành nghiêm chỉnh pháp luật. Hoạt động tư vấn pháp luật giúp tổ chức, cá nhân hiểu được những quyền và nghĩa vụ pháp lý của mình.Tư vấn pháp luật cung cấp cho cá nhân, tổ chức những hiểu biết pháp luật ở mức cơ bản, phổ thông về một vấn đề nhất định, giúp họ hiểu rõ vị thế, quyền và nghĩa vụ pháp lý của mình trong một quan hệ pháp luật cụ thể nảy sinh trong đời sống xã hội. Khi họ hiểu được những quyền và nghĩa vụ của mình thì sẽ cư xử đúng với pháp luật, hạn chế được sự xâm phạm về quyền và lợi ích của người khác. Thứ tư, tư vấn pháp luật góp phần giảm nhẹ sự căng thẳng cho các cơ quan tố tụng, tránh được sự quá tải trong hoạt động xét xử.Tư vấn pháp luật góp phần hòa giải hoặc giải quyết theo một trình tự phù hợp các mâu thuẫn, xung đột liên quan đến quyền, lợi ích, góp phần giảm thiểu các tranh chấp, giảm bớt tình trạng khiếu kiện tràn lan, kéo dài do người dân hiểu pháp luật không đúng hoặc không đầy đủ Khi mọi người đã hiểu những quyền và nghĩa vụ của mình thì cũng tránh được những hiện tượng tiêu cực, tệ nạn xảy ra trong xã hội. Tỉ lệ phạm tội sẽ giảm xuống,những tranh cãi mâu thuẫn với nhau được hạn chế và cuộc sống sẽ tốt đẹp hơn, đời sống được nâng cao, xã hội ổn định. Thứ năm, dịch vụ tư vấn pháp luật còn góp phần hoàn thiện pháp luật, giám sát việc tuân thủ pháp luật của các cơ quan, tổ chức, cá nhân. Có thể thấy, chức năng tư vấn pháp luật, hòa giải ở cơ sở đã và đang đáp ứng nhu cầu ngày càng cấp thiết của người dân. Thực hiện tốt công tác này sẽ giúp cho cơ sở giải quyết nhiều vấn đề quản lý Nhà nước và xã hội, tăng cường tình đoàn kết ở cộng đồng dân cư và gắn bó với chính quyền nhân dân. Muốn tư vấn hiệu quả thì người trực tiếp tư vấn phải am hiểu sâu sắc những quy định của pháp luật, có tâm đạo trong sáng, gần gữi với nhân dân, biết lắng nghe, khéo léo chia sẻ, có phương pháp vận động nhân dân để chấp hành đường lối chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước. Một số giải pháp cần thực hiện để ngày càng nâng cao hơn nưa chất lượng của công tác tư vấn pháp luật và trợ giúp pháp lý ở cơ sở, đó là: Thứ nhất, chú trọng xây dựng đội ngũ hội viên có phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, có năng lực trình độ chuyên môn, có khả năng tư vấn, tuyên truyền, hòa giải, nhiệt tình đam mê với công việc. Cùng với đó, hằng năm bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho hội viên. Thứ hai, đổi mới phương thức, cách thức tư vấn, hòa giải không chỉ đáp ứng nhu cầu cơ bản mà còn có khả năng đáp ứng thực tiễn biến đổi không ngừng của đời sống, phù hợp với sự phát triển của kinh tế - văn hóa - xã hội trong môi trường số hóa như hiện nay. Thứ ba, tăng cường công tác hòa giải ở cơ sở, đây là hình thức giáo dục cao, giải quyết những tranh chấp xuất phát từ đạo lý dân tộc, hòa giải ở cơ sở có sức lan tỏa trong cộng đồng. Thứ tư, thường xuyên hệ thống hóa pháp luật để phát hiện, loại bỏ những quy định pháp luật lạc hậu, mâu thuẫn. Thứ năm, công tác tư vấn pháp luật, hòa giải ở cơ sở không tách rời việc nâng cao dân trí, cải thiện đời sống cho nhân dân.
Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Hải Dương
