Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Hải Dương
Cách ủ phân từ rác thải tại nhà và những lỗi cần tránh
Thứ ba - 10/03/2020 09:349890
Làm phân ủ (phân compost), có 100% lợi ích: giảm rác thải và mùi khó chịu trong thùng rác, cải tạo độ phì nhiêu của đất một cách tự nhiên. Nhưng các bạn đã biết làm đúng hay chưa?
Đống phân ủ đạt chất lượng phải đáp ứng một số quy tắc nền tảng để quá trình phân hủy được bắt đầu đúng cách. Quá khô, quá ẩm, phân ủ của bạn không phải là thứ tối ưu (tốt nhất cho đất) và có nguy cơ phát triển mùi khó chịu, ruồi, và phân không phân hủy được. Cần tránh một vài lỗi sau để có đống phân ủ tốt.
Một loại thùng gỗ ủ phân compost
Chọn thùng phân ủ và vị trí đặt thùng Thùng ủ phân compost làm bằng nhựa, hình tròn, dung tích 160lít được bán phổ biến tại các chợ. Đối với thùng nhựa, vách thùng khoan nhiều lỗ nhỏ cách nhau 10 cm -15 cm đều nhau. Hai bên thành thùng gần mép đáy thùng được khoan 2 cửa vuông khoảng 20 – 30cm vuông để lấy phân. Các bạn có thể mua thùng ủ sẵn hoặc tự đóng bằng những tấm gỗ ván hoặc gỗ tái chế. Đặt thùng ủ phân ở nơi râm mát trong góc vườn, không quá xa nhà, cách xa nguồn nước sinh hoạt, đặt chậu nhựa để thu nước rỉ từ rác. Nước rỉ được dùng tưới lên đống rác ủ trong thùng giúp rác mau phân hủy thành phân. Đối với những gia đình có không gian chật hẹp, nên bố trí chỗ đặt thùng phân ủ ở nơi thoáng khí, mát mẻ, ít người ra vào, tránh chỗ nấu ăn. Chỉ cho rau củ quả thừa trong nhà bếp vào thùng phân ủ
Phân ủ, là sự pha trộn giữa rác xanh và rác nâu hoặc giữa rác ẩm ướt và rác khô. Nói cách khác : vỏ rau củ quả, lá khô, cành nhỏ, cuống rau hoặc giấy carton. Nếu chúng ra chỉ cho rác nhà bếp, chúng ta có compost quá ẩm, như vậy sẽ có nhiều ruồi. Lý tưởng là trộn 40% rác xanh và 60% rác nâu. Ví dụ mỗi lần cho một rổ nhỏ gốc rau thừa thì chúng ta lại cho thêm rổ lớn hơn lá khô. Rác xanh gồm: vỏ rau củ quả, cỏ trong vườn, cây con nhổ bỏ, phân vật nuôi trong nhà. Rác nâu gồm: lá khô, vỏ cây khô, bìa carton, rơm khô, trấu khô… Hạn chế (khi cho băm thành mẩu nhỏ: vỏ trứng, vỏ dứa, vỏ khoai tây, vỏ cam quýt) Không nên cho thức ăn thừa vào ủ phân, nhất là thịt, cá, xương, sản phẩm từ sữa, vỏ sò, hến… chúng có nguy cơ lôi kéo chuột hoặc những côn trùng có hại khác vào đống phân ủ của bạn.
Thường xuyên trộn phân
Khối phân ủ tốt cần được trộn thường xuyên, lý tưởng là một lần/tuần để tạo không khí và trộn các chất được phân hủy với những chất tươi hơn, giúp phân ủ đều hơn, tránh tình trạng thứ đã được phân hủy, thứ chưa được phân hủy. Thu hoạc phân ủ sau khoảng 6 tháng, tứ là hai lần mỗi năm.
Có thể cho vào tro củi ủ cùng
Tro củi được xem là một trong những nguồn phân bón vô cơ tự nhiên chất lượng, rất tốt cho cây trồng, cung cấp chất dinh dưỡng cho sự phát triển của cây. Trong tro có chứa nitơ tồn dại ở dạng hợp chất. Ngoài ra chúng còn chứa nhiều nguyên tố hóa học khác rất có ít cho cây trồng như kali (K), magie (Mg), sắt (Fe), canxi (Ca), phốt pho (P), bo (Bo), lưu huỳnh (S)… Nếu gia đình nào có bếp củi thì hoàn toàn có thể cho tro củi vào ủ cùng. Hoặc với những gia đình có nhiều lá cây khô, có thể gom đốt lấy tro đổ vào thùng phân ủ, giúp tăng chất lượng của phân.
Một vài lưu ý trong quá trình ủ phân compost từ rác
Kiểm tra độ ẩm – Nếu bóp thấy nước rỉ ra ngoài kẻ tay là thừa nước, phải sung thêm lá cỏ khô, rơm rạ để điều chỉnh độ ẩm. – Nếu bóp thấy rác dính chặt thì độ ẩm đạt yêu cầu. – Nếu bóp thấy rác không dính chặt (bời rời) thì không đủ nước, cần bổ sung thêm nước (vừa đủ). Bổ sung vi sinh – 0,5 – 1 kg EM FERT-1 . – Rải, trộn đều vi sinh vào rác. – Cho rác đã được trộn vi sinh vào thùng để ủĐảo trộn và kiểm tra nhiệt độ
– Sau 10 ngày đảo phân trộn đều rác trong thùng một lần (chú ý đảo từ trong ra ngoài và đảo từ ngoài vào trong để các vật liệu được trộn đều). Tại mỗi lần đảo nếu thấy phân bị khô ta cần phải bổ sung thêm nước bằng cách tưới để độ ẩm luôn đạt 60%; – Sau 30 ngày, rác sẽ phân hủy thành phân compost. – Kiểm tra nhiệt độ bằng cách dùng một cành tươi cắm vào giữa khối phân ủ. Sau 5 hoặc 6 ngày rút cành cây ra khỏi đống phân và sờ vào phần cắm trong khối phân ủ, nếu thấy cành cây nóng mạnh là đạt yêu cầu. – Nếu nhiệt độ không tăng lên thì đống phân ủ không đạt yêu cầu có thể do thiếu ẩm, thiếu vi sinh vật hoặc do nén lên các vật liệu quá chặt. Khi rác có mùi hôi, ruồi nhặng . – Rải một lớp đất mỏng khô hoặc rơm rạ, lá cỏ khô; – Hoặc dùng tro bếp rải lên bề mặt đống ủ để giảm mùi hôi và ruồi, sau đó tiếp tục bổ sung thêm rác; – Tưới thêm vi sinh EM Pro-1 lên bề mặt – Không nên bổ sung thêm nước vào thùng rác.
Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Hải Dương
