Trào lưu chơi đầu băng cassette ở Hải Dương

Từ những năm đầu của thập niên 1980, với sự ra đời của đĩa CD và âm nhạc kỹ thuật số trau chuốt, thiết bị dáng hình hiện đại,  cassette đã dần chìm vào quên lãng. Tưởng chừng, theo thời gian, với sự ra đời của internet, điện thoại thông minh, các thiết bị nghe nhạc nhỏ gọn, tiện dụng thì người ta đã quên hẳn những chiếc cassette thủa nào. Nhưng không hẳn là như thế, càng ngày càng có nhiều người tìm kiếm những chiếc đầu băng cassette, làm sống lại trào lưu thịnh hành một thời.

Ở những thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, trào lưu này đã nở rộ nhiều năm nay, những người chơi cassette chủ yếu là để thỏa mãn tâm lý “hoài cổ”. Nhiều chiếc cassette “cổ lỗ sĩ” tưởng chừng như bán đồng nát còn không ai mua, nhưng được các “tay chơi” sữa chữa, chạy lại tốt như thường. Ở Hải Dương, trước năm 2012, chơi đầu chạy băng Cassette gần như là không có, không có hội chơi. Nguyên nhân là do các máy chơi cassette hầu hết đều đã cũ, hỏng, không có băng chơi, không có thị trường ghi, mua bán băng và các phụ kiện thay thế. Phần lớn các máy chơi băng cassette đời cũ đều dùng motor lai dây curoa cao su sang bánh đà để cuốn băng mà theo thời gian, dây curoa này hay bị trùng, nhão hoặc đứt, không có thợ làm và đồ thay thế. Nguồn băng trắng hiện nay trên thị trường Hải Dương chỉ có loại của Trung Quốc chất lượng rất kém, hay bị mốc băng làm bẩn đầu từ và cũng rất ít người bán. Nguồn máy thiết bị và nguồn băng có sẵn chương trình cũng không có người buôn bán nên người chơi rất khó mua sắm đồ chơi.

Sau năm 2012, phong trào chơi âm thanh Cassette ở Hải Dương đã bắt đầu có những khởi sắc. Nhờ sự phát triển của các trang mạng xã hội, nhiều người chơi cassette cùng đam mê, sở thích có cơ hội gắn kết với nhau, không chỉ trong tỉnh mà nhiều tỉnh thành khác. Tại các tỉnh, thành phố lớn phong trào đang phát triển khá khá mạnh, cùng với đó các dịch vụ mua, bán cung cấp thiết bị, băng từ và phụ kiện diễn ra sôi nổi, dễ tìm kiếm. Điều đó, tạo điều kiện cho các tay chơi cassette ở các tỉnh nhỏ.

Số lượng người chơi phát triển tập trung chủ yếu ở các khu vực Thành phố, thị trấn, thị xã. Đa số người chơi âm thanh (audio) thường sắm cho mình một đầu băng Cassette để thay đổi chất âm trong quá trình nghe nhạc. Một số người chơi còn tự mua thiết bị để tự thu cho mình những cuốn băng yêu thích. Hiện tại, Câu lạc bộ nghe nhìn Hải Dương là nơi tập hợp gần 30 thành viên cũng đều chơi và có nhiều thiết bị âm thanh Cassette trong bộ sưu tập. Ngoài ra, nhiều cá nhân cũng chơi riêng và thường trao đổi kiến thức, mua, nhượng, bán băng nhạc qua câu lạc bộ hoặc một số nhóm trên mạng xã hội.

Trên thế giới cũng như ở Việt Nam các băng từ Cassette cũ (Secondhand) hiện còn tồn rất nhiều cũng mang ra bán, trao đổi rất nhộn nhịp. Các băng cassette cũ thường là các băng ghi kinh Phật, băng học ngoại ngữ trước kia nay cũng được mang ra trao đổi. Giá băng cũ loại Maxell C90 hoặc SONY HF C90 còn tốt với loại băng Normal thì giá dao động từ 8 – 15 ngàn đồng/cuốn rất phù hợp với người chơi phổ thông không cầu kỳ.

Chơi băng Cassette có nhiều nhược điểm: Khi chọn bài phải tua tới, tua lui mất thời gian chờ đợi. Chất lượng các máy rẻ tiền thường thấp, độ ồn, sôi, sì lớn khi phát nhạc hoặc cơ khí của cơ cấu chạy băng dơ, rão gây run tiếng thậm chí là làm nhàu băng, hỏng băng.

Chơi âm thanh Cassette cũng có những sự khác biệt với các thiết bị chơi âm nhạc khác. Nhưng thực sự thì âm thanh Cassette khó đạt được chất lượng âm nhạc mong muốn của những tay chơi âm thanh lão luyện. Những người nghe nhạc cổ điển, nhạc nước ngoài (thường gọi là nhạc Tây) thì lại càng khó tính để chấp nhận âm thanh cassette khi mà họ có trong tay nhiều thiết bị âm thanh khác cho chất lượng hoàn hảo hơn. Chất lượng âm thanh cassette đối với băng loại đắt tiền là băng Metal hoặc Chrome (Type II) cũng khó so sánh được với các thiết bị kỹ thuật số như CD.

Đối với người chơi bình dân, không cầu kỳ kỹ tính, gu nghe nhạc chủ yếu là nhạc vàng, trữ tình trước và sau 1975 thì âm thanh cassette vẫn chấp nhận được và gần gũi hơn là CD. Từ CD ghi sang Cassette, âm thanh thường bị cắt bớt giải cao (phần chói, gắt) và phần trung âm thường được ưu tiên do vậy hợp tai người nghe nhạc vàng hơn.

Đa số người chơi âm thanh cassette đều do hoài niệm. Vào thời bao cấp khó khăn đói kém, nhà nào có người đi nước ngoài (thường là đi Đức) mang về được một con đài Cassette là nhất vùng đó. Người người kéo đến nghe, chủ nhà được dịp hãnh diện. Với những người dân lao động nghèo khó được nghe cassette là một kỷ niệm không thể quên. Anh Nguyễn Cao Sơn, Chủ tịch Câu lạc bộ nghe nhìn Hải Dương chia sẻ kỷ niệm: “Vào kỳ nghỉ hè năm 1985, có dịp được nghe bài hát phát ra từ cassette trên phố Xuân Đài (TP Hải Dương).  Trong nhà bật đèn sáng em nhìn rõ đôi loa LIÊN XÔ S90D, một bộ amply Nga có 5 cần gạt equalizer mỏng mỏng và một cái đầu cassette cũng mỏng của Nga. Thấy hay quá, tôi lủi thủi ngồi nghe một mình đến khi chủ nhà đóng cửa. Sau đó, tôi trở nên đam mê loại âm thanh này và cố gắng thuyết phục bố mẹ sắm một chiếc Radio Cassette cho gia đình nghe. Mặc dù hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn, nhưng vì chiếc đài cassette,  gia đình tôi đã dành ra khoảng 400 ngàn đồng vào năm 1986 để mua một chiếc đài Cassette mặc cho cái đói, cái rét, cái kham khổ vẫn đang hoành hành. Đến thời điểm này, tôi vẫn còn giữ lại chiếc cassette ấy như một báu vật vô giá. Bây giờ, bộ sưu tập đài cassette của tôi đã lên đến trăm cái, số lượng mà ngày trước chưa bao giờ dám mơ tới”.
 

Một góc lưu trữ đài cassette của nhà anh Sơn.

Như vậy có thể nói khi con người ta đã đủ đầy hiện tại thường có xu hướng bù đắp lại những gì mình đã thiếu trong quá khứ, nên phong trào chơi âm thanh cassette cũng đúng như vậy. Họ chơi thỏa mãn cái mà họ đã mơ ước hoặc được trải qua trong quá khứ.

Hà Dương